Μεταβολικό Σύνδρομο και Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών
Τι είναι το μεταβολικό σύνδρομο και πώς διαγιγνώσκεται;
Το μεταβολικό σύνδρομο αποτελείται από ένα συνδυασμό των ακόλουθων μεταβολικών διαταραχών που περιλαμβάνουν την αυξημένη αντίσταση στην ινσουλίνη, την υπέρταση, τη δυσλιπιδαιμία, την καρδιακή νόσο και την αυξημένη παχυσαρκία. Η κατάσταση διαγιγνώσκεται από τη συνύπαρξη τριών εκ των πέντε προαναφερόμενων μεταβολικών διαταραχών. Οι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης μεταβολικού συνδρόμου κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Ποια όργανα επηρεάζει και ποιες οι σχετικές με αυτό παθήσεις;
Τα κύρια όργανα στα οποία προκαλεί βλάβες είναι η καρδιά, το πάγκρεας και το ήπαρ. Έτσι εξηγείται γιατί οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 και η κίρρωση του ήπατος αποτελούν τις κύριες αιτίες θανάτου των ατόμων με μεταβολικό σύνδρομο.
Παίζει ρόλο η παχυσαρκία στην εμφάνιση του μεταβολικού συνδρόμου;
Φυσικά παίζει σημαντικό ρόλο ιδιαίτερα η παιδική παχυσαρκία. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που σχετίζονται με την παχυσαρκία, με κύριους τον τρόπο ζωής (πολυφαγία, αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης, καθιστική ζωή, βραχεία διάρκεια ύπνου) και την κληρονομικότητα.
Ποιοι άλλοι παράγοντες παίζουν ρόλο στην εμφάνιση του μεταβολικού συνδρόμου;
Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες. Η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία αποτελεί έναν και αυξάνει καθώς η ασθένεια εξελίσσεται από την αντίσταση στην ινσουλίνη στον διαβήτη τύπου 2. Ο ρόλος του ανοσοποιητικού συστήματος επίσης φαίνεται να είναι μεγάλος καθώς οι χρόνιες φλεγμονές και το λευκό λίπος, που είναι φλεγμονώδης ιστός, επηρεάζουν τις μεταβολικές διεργασίες αλλά και τη λειτουργία των οργάνων. Τα βακτήρια του εντέρου δύναται να παράγουν ουσίες που μπορεί να παίζουν ρόλο στο μεταβολικό σύνδρομο. Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορεί να μολύνουν τον οργανισμό αποτελούν σιωπηρό εχθρό στην ανάπτυξη του συνδρόμου. Τέλος, διάφορα φάρμακα μπορούν να ευθύνονται, όπως αναστολείς πρωτεάσης, tamoxifen, κορτικοστεροειδή.
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) πώς σχετίζεται με το μεταβολικό σύνδρομο;
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) επηρεάζει έως και το 10% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας και είναι μία από τις συνηθέστερες ενδοκρινικές διαταραχές αυτής της ηλικιακής ομάδας. Η αντίσταση στην ινσουλίνη δεν είναι καθολική στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Ωστόσο, ορισμένοι φαινότυποι συνδέονται με την αντίσταση στην ινσουλίνη κι έναν αυξημένο μακροπρόθεσμο κίνδυνο ανάπτυξης διαβήτη, μεταβολικού συνδρόμου, καρδιαγγειακής νόσου και παχυσαρκίας. Με λίγα λόγια, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών και το μεταβολικό σύνδρομο έχουν κοινά χαρακτηριστικά και αυτό σημαίνει ότι το ένα προδιαθέτει, επηρεάζει και τροφοδοτεί την εμφάνιση και του άλλου.
Πώς διαγιγνώσκεται μία γυναίκα με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;
Σύμφωνα με τα κριτήρια του Ρότερνταμ, η διάγνωση τίθεται όταν μία γυναίκα έχει δύο εκ των τριών ακόλουθων: ολιγοοωρρηξία ή ανώμαλο εμμηνορρυσιακό κύκλο, κλινικές ή βιοχημικές ενδείξεις περίσσειας ανδρογόνων και υπερηχογραφικές ενδείξεις μορφολογίας πολυκυστικών ωοθηκών.
Ποια θεραπεία συστήνεται σε ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο και σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών;
Σε συνδυασμό πρώτα με την αλλαγή του τρόπου ζωής (διατροφή, άσκηση, μείωση του στρες), που αποτελεί κομβικό σημείο της θεραπείας, συστήνεται και η λήψη μετφορμίνης, που έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνει το μεταβολισμό της γλυκόζης και μεταβάλλει την εντερική μικροβιακή χλωρίδα που μπορεί να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στο μεταβολικό σύνδρομο, αντιανδρογόνων και ευαισθητοποιητικών της ινσουλίνης. Για την παχυσαρκία μπορεί να χορηγηθεί ακαρβόζη, που μειώνει την πέψη και την απορρόφηση των πολυσακχαριτών, ή ορλιστάτη που μειώνει την απορρόφηση του λίπους απ’ την τροφή. Για την αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να χορηγηθεί D-chiro-inositol και βιταμίνη D. Για τη δυσλιπιδαιμία χορηγούνται στατίνες. Η υπόλοιπη φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να συσταθεί διαμορφώνεται ανάλογα με την επιρροή των συνδρόμων στα διάφορα όργανα, π.χ. κάρδια, και το βαθμό της βλάβης που έχει προκληθεί σε αυτά.
Ποιες οι μελλοντικές κατευθύνσεις για την κατανόηση και θεραπεία του μεταβολικού συνδρόμου;
Είναι σαφές ότι πρέπει να διεξαχθούν πολλές ακόμη έρευνες σχετικά με τα αίτια του μεταβολικού συνδρόμου. Αυτή τη στιγμή κάθε σχετική πάθηση που προκαλείται από αυτό το σύνδρομο αντιμετωπίζεται ξεχωριστά οδηγώντας σε πολυφαρμακίαση και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ανεπιθύμητων ενεργειών. Με περισσότερες γνώσεις των αιτιών αυτής της νόσου θα ήταν ευκολότερο να αντιμετωπισθεί ή ακόμη ίσως και να προληφθεί.
Metabolic Syndrome and Associated Diseases: from the Bench to the Clinic. Toxicol Sci, v. 162(1), 2018.
Targets to treat metabolic syndrome in polycystic ovary syndrome. Expert Opin Ther Targets, v. 19(11), 2015.
Κλείστε Ηλεκτρονικό Ραντεβού αν σας απασχολεί σχετικό ζήτημα
H επικοινωνήστε με το ιατρείο μας για περισσότερες πληροφορίες