Έναρξη και διαδικασία τοκετού

Φυσιολογικός τοκετός

Είναι η διαδικασία κατά την οποία το έμβρυο αφήνει το περιβάλλον της μήτρας και περνά μέσω του πυελογεννητικού σωλήνα στην εξωμήτριο ζωή. Είναι μια φυσιολογική διαδικασία που ξεκινά μεταξύ 37ης και 42ης εβδομάδας της κύησης, και έχει ως αποτέλεσμα τη γέννηση του νεογνού.

Τα σημάδια του τοκετού:

Κολπικό έκκριμα: Το βλεννώδες πώμα, που διαθέτει φυσιολογικά ο τράχηλος για προστασία από μολύνσεις, αποβάλλεται με τη μορφή βλέννας και αίματος από τον κόλπό όταν ο τράχηλος ξεκινά τη διαδικασία της διαστολής. Ο τοκετός μπορεί να ξεκινήσει τις επόμενες ώρες ή ημέρες.

Συστολές της μήτρας:

Η μήτρα ξεκινά τη διαδικασία του τοκετού όταν αρχίσει να συστέλλεται ρυθμικά και τακτικά ανά συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Οι συστολές μοιάζουν με κράμπες περιόδου που εντοπίζονται στην περιοχή της κοιλιάς και κυρίως στη μέση. Όσο περνά η ώρα και προχωρά ο τοκετός οι συστολές γίνονται συχνότερες, αυξάνουν σε ένταση και διάρκεια. Διαφέρουν από τις ̈προπαρασκευαστικές ̈ (Braxton Hicks), διότι όταν έχει ξεκινήσει ο τοκετός ο πόνος δεν σταματά με το περπάτημα, την αλλαγή της θέσης ή τα μέτρα ανακούφισης. Σύμφωνα και με τις συμβουλές του γιατρού ή της μαίας που σας παρακολουθεί όταν γίνουν αρκετά συχνές(μια συστολή περίπου ανά 5 λεπτά), θα πρέπει να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας και να μεταβείτε στο μαιευτήριο.

Ρήξη θυλακίου - σπάσιμο νερών:

Ο σάκος που περιβάλλει το έμβρυο μπορεί να σπάσει οποιαδήποτε στιγμή, είτε έχουν αρχίσει οι συστολές, είτε όχι. Τις περισσότερες φορές η έξοδος του αμνιακού υγρού αρχικά είναι απότομη και ξαφνική, ενώ ακολουθεί μια συνεχής ροή υγρών από τον κόλπο. Σε άλλες περιπτώσεις υπάρχει από την αρχή συνεχής και σταθερή διαρροή υγρού από τον κόλπο, μικρότερης ποσότητας. Σε κάθε περίπτωση επικοινωνείται με το γιατρό ή τη μαία και κατευθύνεστε προς το μαιευτήριο.
(Σημείωση: το υγρό θα πρέπει να είναι καθαρό, άχρωμο και χωρίς ιδιαίτερη ή δυσάρεστη οσμή. Εαν παρατηρήσετε κάτι διαφορετικό αναφέρετε το στο γιατρό, καθώς επίσης και την ώρα που έσπασαν τα νερά)

Ναυτία, έμετος διάρροια

Τα στάδια του τοκετού:

1ο - Το στάδιο της διαστολής : ξεκινά με τις τακτικές συστολές της μήτρας και μέχρι ο τράχηλος να διασταλεί πλήρως, περίπου 10 εκ. Είναι το πιο μακρόχρονο στάδιο.

2ο - Το στάδιο της εξώθησης : οι έντονες συστολές τις μήτρας, σε συνδυασμό με την πίεση που ασκεί το έμβρυο, θα δημιουργήσουν έντονα την αίσθηση να σπρώξετε. Ολοκληρώνεται με τη γέννηση του νεογέννητου.

3ο - Το στάδιο της υστεροτοκίας : ξεκινά αμέσως μετά τη γέννηση του μωρού και ολοκληρώνεται με την αποκόλληση και την έξοδο του πλακούντα από τον κόλπο.

 ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΔΙΑΣΤΟΛΗΣ

Το 1ο στάδιο του τοκετού είναι το μεγαλύτερο σε διάρκεια(6-12 ώρες, μέχρι και 20 στις πρωτοτόκες) και είναι αυτό κατά το οποίο η μήτρα συστέλλεται(συστολές ρυθμικές που προοδευτικά αυξάνονται σε συχνότητα, ένταση και διάρκεια), προκαλεί εξάλειψη και διαστολή του τραχήλου(ο τράχηλος ανοίγει και βραχύνεται), ενώ ταυτόχρονα προωθεί το έμβρυο προς τα έξω.Ο τοκετός είναι ενεργός όταν ο τράχηλος έχει ανοίξει στα 3 εκ., όμως παρόλο που στην φάση αυτή οι συστολές είναι ήδη ισχυρές, ο χρόνος μέχρι την πλήρη διαστολή είναι αρκετός. Για το λόγο αυτό, παρά τη δυσφορία που ενδεχομένως να νιώθετε, δε θα πρέπει να σπρώχνετε και να ωθείτε το έμβρυο προς τα έξω. Είναι κάτι που θα σας κουράσει γρήγορα και υπάρχει κίνδυνος να τραυματίσετε τους μαλακούς ιστούς που ακουμπά και πιέζει το κεφάλι του μωρού.Η καλή συνεργασία με τη μαία ή το άτομο που σας υποστηρίζει και παρακολουθεί, οι αναπνοές και οι τεχνικές χαλάρωσης είναι τα μέσα για αυτοσυγκέντρωση και ηρεμία, έτσι ώστε να αντιμετωπίσετε τη δυσφορία και να ελέγχετε τον πόνο του τοκετού. Αφήστε το τοκετό να εξελιχθεί από μόνος του, χρησιμοποιήστε τις σωστές αναπνοές ανάλογα με την ένταση των συστολών και ξεκουραστείτε όταν σταματούν. Κατά τη διάρκεια του τοκετού θα ελέγχεται η καρδιακή λειτουργία του εμβρύου με ειδική συσκευή, η διαστολή του τραχήλου καθώς και η κάθοδος του εμβρύου με κολπική εξέταση από το γιατρό ή τη μαία, και σε περίπτωση που κριθεί αναγκαία η επιτάχυνση του τοκετού θα τοποθετηθεί ορός με ειδική ορμόνη(ωκυτοκίνη) η οποία ενισχύει τη δραστηριότητα της μήτρας.ης
μήτ.

ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΕΞΩΘΗΣΗΣ

Ήδη από το τέλος του 1ου σταδίου οι συστολές είναι μεγάλης έντασης και εξωθητικές, θα νιώθετε δηλαδή έντονα την επιθυμία να σπρώξετε.

Το 2ο στάδιο ξεκινά με την πλήρη διαστολή του τραχήλου, με συνήθη διάρκεια περίπου 20’ στις πολύτοκες(γυναίκες που έχουν ξαναγεννήσει) και 50’ στις πρωτοτόκες, με μέγιστη διαρκεία περίπου τις 2 ώρες. Σε αυτή τη φάση, υπό την καθοδήγηση του γιατρού ή της μαίας, θα ξεκινήσετε να σπρώχνετε σε κάθε συστολή και να ωθείτε το έμβρυο προς τα έξω. Μόλις το κεφάλι του μωρού γίνει ορατό στο περίνεο, θα πρέπει να ελέγξετε τους μύες της πυέλου που συσπώνται και να σπρώχνετε λίγο πιο αργά, έτσι ώστε το δέρμα του περινέου να τεντώσει με ασφάλεια και να μην τραυματιστείτε από την απότομη έξοδο του μωρού. Στο σημείο αυτό μπορεί να χρειασθεί να γίνει περινεοτομή για την αποφυγή τραυματισμού, δηλαδή μια μικρή τομή στο δέρμα, η οποία στην συνέχεια ράβεται και επουλώνεται
γρήγορα. Ακολουθεί το κόψιμο του λώρου, το σκούπισμα και στέγνωμα του νεογνού και το τύλιγμά του σε καθαρή κουβέρτα. Η γέννηση έχει ολοκληρωθεί, μπορείτε να αγκαλιάσετε το μωρό σας και να ξεκινήσετε προσπάθειες θηλασμού εάν το επιθυμείτε.

ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΤΗΣ ΥΣΤΕΡΟΤΟΚΙΑΣ

Μετά την έξοδο του νεογνού πιθανόν για λίγα λεπτά η μήτρα να είναι ήρεμη, σύντομα όμως ξεκινά και πάλι τις συστολές για να αποβάλλει τον πλακούντα και τους υμένες που δε χρειάζονται πια. Η αποκόλληση του πλακούντα συνήθως συμβαίνει στην 3η με 4η συστολή και αποβάλλεται από τον κόλπο με την επόμενη συστολή. Η διάρκεια του 3ου σταδίου είναι 3 - 5 λεπτά στις περισσότερες περιπτώσεις, με μέγιστη διάρκεια τη μία ώρα.

Λίγα λόγια για την επισκληρίδιο αναλγησία:

Η επισκληρίδιος είναι μια αποτελεσματική και ασφαλής μέθοδος για την ανακούφιση από τον πόνο του τοκετού. Με τη μέθοδο αυτή εγχύεται τοπικό αναισθητικό γύρω από τα νεύρα που μεταδίδουν τον πόνο των συστολών της μήτρας. Είναι μια απλή διαδικασία και γίνεται από εξειδικευμένο αναισθησιολόγο.

Θα σας ζητηθεί να ξαπλώσετε στο πλάι, με τα πόδια όσο πιο κοντά γίνεται στον κορμό, σχηματίζοντας ένα κουβάρι με το σώμα σας. Θα γίνει καθαρισμός του δέρματος και τοπική αναισθησία στο σημείο εισαγωγής της βελόνας. Στη συνέχεια εισάγεται η βελόνα, βρίσκεται ο επισκληρίδιος χώρος και μέσω της βελόνας εισάγεται μικρός καθετήρας ο οποίος παραμένει εκεί. Ακολουθεί αφαίρεση της βελόνας σταθεροποίηση του καθετήρα και χορήγηση αναισθητικού μέσω του καθετήρα. Δρα μέσα σε λίγα λεπτά, διαρκεί περίπου 2 ώρες και υπάρχει δυνατότητα να χορηγείται επιπλέον δόση όποτε χρειάζεται.

Προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο χωρίς να επηρεάζει τη νοητική λειτουργία. Μετά τη χορήγηση του φαρμάκου νιώθετε μούδιασμα από τη μέση και κάτω, περιορίζεται σε μικρό βαθμό η κινητικότητα των κάτω άκρων αλλά συνεχίζετε να νιώθετε τις συστολές και την εξέλιξη του τοκετού σας.

Χροναίου Έλενα - συνεργάτιδα Μαία Χ.Κασίμη

Εγκυμοσύνη & τοκετός, Dr. Miriam Stoppard, εκδ.Κεντικελένη/Ακμή, 1995

Ψυχοσωματική ετοιμασία για τη μητρότητα, Δρ. Μάρθα Μωραϊτου, εκδ. Παρισιάνου, 2007

Εικονογραφημένη Μαιευτική, Geoffrey Chamberlain - Sir John Dewhurst - David Harvey, εκδ. Παρισιάνου, 1996

Νοσηλευτική μητρότητας, D. L. Lowdermilk - Shannon E. Perry, εκδ. Λαγός, 2003

Μπορείτε να επικοινωνήσετε με το Ιατρείο μας για ραντεβού ή για οποιαδήποτε γυναικολογική συμβουλή!